سازمانی را در نظر بگیرید که به عنوان نمونه یک سرویس پرداخت قبوض آنلاین را به جای پرداخت قبض دستی برای سال های متوالی استفاده مینماید، در واقع این سازمان یک سرویس "رایانش ابری" را به کار گرفته است. رایانش ابری، محاسباتی است که توسط گروه بسیاری از سرورهای از راه دور (remote) که با یکدیگر شبکه هستند انجام میگیرد که منجر به ذخیره سازی متمرکز دادهها و دسترسی آنلاین به سرویسها و منابع کامپیوتری میگردد؛ به طور ساده تر رایانش ابری دستیابی به منابع محاسباتی از طریق اینترنت است و در عمل به جای اینکه شما اطلاعات را بر روی هارد دیسک خود نگه دارید و یا برنامه های کاربردی مورد نیازتان را به طور مستمر به روزرسانی نمایید، شما از سرویسی بر روی اینترنت به منظور برآوردن نیازهایی مشابه موارد مذکور استفاده مینمایید.
رایانش ابری یک الگوی محاسباتی است که در آن تعداد بسیار زیادی از سیستمها به صورت شبکه های خصوصی (private) و یا عمومی (public) به یکدیگر متصل شدهاند تا زیرساخت پویا و مقیاس پذیری را برای برنامه های کاربردی، ذخیره دادهها و فایلها فراهم آورند. با ظهور این تکنولوژی، هزینه محاسبات، میزبانی برنامه های کاربردی، ذخیره سازی محتوا و تحویل سرویسها به طور قابل توجهی کاهش یافته است. ایده محاسبات ابری در اصل بر مبنای "استفاده مجدد از قابلیت های فناوری" است.
مدل های رایانش ابری
سرویس های ارائه شده در رایانش ابری به سه گروه تقسیم میشوند:
- نرم افزار به عنوان یک سرویس (Software As A Service) که به طور خلاصه با SAAS شناخته میشود :
در این مدل، یک برنامه کاربردی کامل به مشتری یه عنوان سرویس ارائه میگردد، که معمولا سرویسی بر مبنای تقاضای مشتری است. در این مدل، در سمت مشتری، دیگر نیازی به سرمایه گذاری برای تهیه سرور مناسب و یا خریداری مجوز نرم افزار به صورت جداگانه نمیباشد و به این ترتیب هزینهها به میزان چشمگیری کاهش پیدا میکنند.
ویژگیهای اصلی این سرویسها عبارتند از:
- دسترسی و مدیریت نرم افزار از طریق شبکه فراهم میگردد
- فعالیتها از سرور مرکزی اداره میشوند و نه در مکان هر یک از مشتریان و در نتیجه مشتریان میتوانند از راه دور و از طریق وب به برنامههای کاربردی دسترسی داشته باشند.
- به روز رسانی و ارتقای نرم افزار به صورت مرکزی اداره میشود و نیاز به دانلود Patchها یا ارتقا دهندهها را برطرف میسازد.
- برنامههای وب مانند فیسبوک، توییتر و یوتیوب، سرویسهای نرم افزاری مانند، Gmail، Google Docs،Google Calendar، و ... از جمله سرویسهای این مدل هستند.
- پلت فرم به عنوان یک سرویس (Platform As A Service) که به طور خلاصه با PAAS شناخته میشود :
در این مدل، یک لایه از نرم افزار یا محیط توسعه به عنوان سرویس ارائه میشود که با استفاده از آن میتوان سطوح بالاتری از سرویسها را ایجاد نمود. در واقع مشتری برای ساخت برنامه های کاربردی خود که در پلت فرم تهیه شده قابل اجرا است، دارای آزادی عمل میباشد. پلت فرم LAMP (لینوکس، آپاچی، MySql و پی اچ پی)، J۲EE و Ruby و ... از جمله سرویسهای این مدل هستند.
- زیر ساخت به عنوان یک سرویس (Infrastructure As A Service) که به طور خلاصه با IAAS شناخته میشود :
در این مدل، منابع محاسباتی مانند فضای ذخیره سازی به عنوان سرویس های استاندارد در سطح شبکه ارائه میشود که میتوان به عنوان نمونه سیستم های ذخیره سازی، تجهیزات شبکه، مرکز داده، پردازندهها و غیره را نام برد. وب سرویس EC۲ (Elastic Compute Cloud) آمازون که عملیات پردازش را انجام میدهد، و یا سرویس ذخیره سازی S۳ (Simple Storage Service) آمازون و IBM Blue مثالهایی از سرویسهای مدل IaaS هستند.
انواع سرویس های رایانش ابری
Public (عمومی): در این نوع، قابلیت اطمینان، دسترس پذیری و امنیت محدود میشود نظیر اینترنت. در واقع قراردادی وجود دارد که بیان کننده این امر است که تمامی موارد ( نظیر پاک شدن داده و Hacking و ... ) برعهده خود فرد است و بسیاری از سرویس های این نوع، رایگان یا دارای هزینه بسیار کمی هستند که میتوان به عنوان نمونه سرویس های شرکت های IBM، Google و آمازون را نام برد.
Private (خصوصی): در عمل یک سازمان یک ابر خصوصی برای خود ایجاد مینماید و مدیریت آن به طور کامل بر عهده خود سازمان است و زمانی دارای معنا است که سازمان دارای IT قابل اندازه گیری است که به عنوان نمونه میتوان سرویس دهندهای مانند Sisco را نام برد.
Hybrid (ترکیبی): در سازمانی که ابر خصوصی وجود دارد میتواند بسته به نیاز از منابع عمومی هم استفاده نماید، در واقع ترکیبی از دو مورد فوق؛ که به طور عمده مشتریان این نوع، سازمانها هستند. این مورد زمانی پیش میآید که Cloud Burst پیش میآید یعنی منابع آنقدر محدود شده و امکان توسعه وجود ندارد و با یک ایجاد اتصال بین ابر خصوصی سازمان و ابر عمومی از منابع عمومی استفاده میشود و برنامه های کاربردی که حساسیت بیشتری دارند روی ابر خصوصی قرار میگیرند و مابقی روی ابر عمومی قرار داده میشود که منجر به تعدیل هزینه میگردد.
مزایای رایانش ابری
کاهش هزینه : دلایل بسیار زیادی برای این مزیت وجود دارد که از مهمترین آن میتوان به پرداخت صورتحساب بر مبنای میزان استفاده از سرویس اشاره نمود؛ به علاوه نیازی به خریداری زیرساختها تیست در نتیجه هزینه نگهداری و تعمیرات کاهش مییابد.
افزایش فضای ذخیره سازی : امروزه با زیرساخت عظیمی که توسط ارائه دهندگان ابر ارائه میگردد، ذخیره سازی و نگهداری حجم زیادی از داده واقعیتی انکارناپذیر است.
انعطاف پذیری : این یک ویژگی بسیار مهم است. با توجه به تغییرات شرایط کسب و کار، سرعت برای ارائه سرویس در سازمانها بسیار حیاتی است و از طرفی به سازمانها این اجازه را میدهد که تنها بر کسب و کار خود تمرکز نمایند.
منبع: سیتن
ا